Zou het kunnen dat uitstelgedrag niet altijd slecht is?

Wanneer je over uitstelgedrag leest, gaat het meestal over hoe je het kunt genezen. Maar is dat wel nodig? Er zijn oneindig veel dingen die je nu zou kunnen doen. Op het moment dat je met één ding bezig bent, werk je niet aan al het andere. De vraag is eigenlijk niet hoe je uitstelgedrag kunt voorkomen, maar hoe je goed kunt uitstellen.

Er zijn drie varianten van uitstel of procrastinatie, afhankelijk van wat je doet in plaats van ergens aan te werken: je kunt werken aan

(a) niets,

(b) iets minder belangrijks,

of (c) iets belangrijkers.

Dat laatste type is goed uitstelgedrag.

Denk aan de “verstrooide professor” die vergeet zich te scheren, of te eten, of misschien zelfs te kijken waar hij naartoe gaat terwijl hij nadenkt over een interessante vraag. Zijn geest is afwezig van de alledaagse wereld omdat hij hard aan het werk is in een andere.

In die zin zijn indrukwekkende mensen vaak uitstellers. Het zijn type-C uitstellers: ze stellen kleine dingen uit om aan grote dingen te werken.

Wat zijn “kleine dingen?”

Dat zijn die dingen die je je niet zult herinneren over tien jaar, dat is dat werk dat zero kans heeft om in je overlijdensbericht vermeld te worden. Je kan nu allicht nog niet zeggen welke grootse dingen je nog gaat realiseren in je leven, maar er is een hele reeks taken die je kunt uitsluiten: scheren, de was doen, het huis schoonmaken, het gras maaien,….

Goed uitstelgedrag is het vermijden van “kleine dingen” om echt werk te doen: om dat boek te schrijven, om die opleiding te volgen die je naar jouw droomjob leidt, om dat schilderij te maken, om die zaak te starten of dat evenement te organiseren.

Goed in zekere zin, althans. Want de mensen die willen dat je de boodschappen doet zullen het niet goed vinden. Maar je dient ze waarschijnlijk wel een beetje te irriteren als je iets gedaan wilt krijgen. Ook al ben je een zachtaardig mens, als je echt werk wil doen, heb je een zekere mate van meedogenloosheid nodig als het gaat om het vermijden van “kleine dingen”.

Bepaalde kleine dingen, zoals sommige e-mails beantwoorden, gaan vanzelf over als je ze negeert. Andere, zoals het gras maaien of jouw belastingaangifte doen, worden alleen maar erger als je ze uitstelt. In principe zou het niet moeten werken om de tweede soort boodschappen uit te stellen. Wat het ook is, je zult het uiteindelijk toch moeten doen. Waarom niet het nu doen?

De reden waarom het loont om zelfs die dingen uit te stellen is dat echt werk twee dingen nodig heeft die kleine dingen niet hebben: grote stukken tijd, en de juiste stemming. Als je geïnspireerd raakt door een of ander project, kan het jou het meeste opleveren om alles wat je de komende dagen zou doen af te blazen om eraan te werken. Ja, die kleine dingen kosten je misschien meer tijd als je er eindelijk aan toe bent. Maar als je in die paar dagen veel gedaan krijgt, zal je netto productiever zijn.

Er zijn soorten werk die je alleen kunt doen in lange, ononderbroken stukken, wanneer de inspiratie toeslaat, in plaats van plichtmatig in geplande kleine plakjes. Als je denkt aan mensen die grote dingen hebben gedaan, stel je hen allicht niet voor als plichtsgetrouwe afvinkers van to-do lijstjes. Je ziet ze misschien eerder wegsluipen om aan een nieuw idee te werken.

Kleine klusjes zijn zo effectief in het om zeep helpen van grote projecten, dat veel mensen ze voor dat doel gebruiken. Iemand die heeft besloten een roman te schrijven, zal bijvoorbeeld plotseling ontdekken dat het huis moet worden schoongemaakt. Mensen die er niet in slagen romans te schrijven, doen dat niet door dagenlang voor een leeg blad te zitten zonder iets te schrijven. Ze doen het door de kat eten te geven, iets te gaan kopen voor hun badkamer, met een vriendin koffie te gaan drinken, e-mail te checken. “Ik heb geen tijd om een roman te schrijven,” zeggen ze. En dat hebben ze inderdaad ook niet; daar hebben ze voor gezorgd.

De gevaarlijkste vorm van uitstelgedrag is het niet erkende type B-gedrag, omdat het niet als uitstelgedrag aanvoelt. Je “krijgt dingen gedaan.” Alleen de verkeerde dingen.

Elke time management tip over uitstelgedrag die gaat over het afstrepen van dingen van jouw takenlijst is niet alleen onvolledig, maar ook misleidend, als die niet incalculeert dat die takenlijst zélf een vorm van type-B uitstelgedrag is. Tenzij je werkt aan de grootste dingen waaraan je zou kunnen werken, ben je type-B aan het uitstellen, ongeacht hoeveel je gedaan krijgt.

De vraag die je jezelf kan stellen is deze:

Wat is het beste waaraan ik nu zou kunnen werken, en waarom doe ik dat niet?

De meeste mensen zullen terugdeinzen voor deze vraag. Ik schrik er zelf van terug; ik zie hem op de pagina staan en ga snel verder met de volgende zin. Maar het is een vraag die iedereen met enige ambitie onder ogen moet zien.

De belangrijkste reden waarom mensen het moeilijk vinden om aan iets groots of een bepaald probleem te werken, is dat ze er geen plezier in hebben. Veel studenten kijken bijvoorbeeld op tegen het maken van hun eindwerk omdat het zo overweldigend lijkt.

Maar zelfs als je het plezant vindt waaraan je werkt, is het makkelijker om aan kleine problemen te werken dan aan grote. Waarom? De snelle beloning. Als je werkt aan iets dat je in een dag of twee kunt afmaken, kun je verwachten dat je vrij snel een fijn gevoel van voldoening zult hebben. Bij een e-mail verwerken, heb je zelfs na een paar minuten de ‘beloning’ van het ‘af te werken’. Als de beloning voor onbepaalde tijd ver in de toekomst ligt, lijkt het minder reëel.

Een andere reden waarom mensen niet aan grote projecten werken is, ironisch genoeg, de angst om tijd te verspillen. Wat als ze falen? Dan is alle tijd die ze eraan besteed hebben verspild. In feite is dat niet zo, want werk aan iets groots leidt bijna altijd ergens toe.

Bovendien dien je jouw grote project of probleem zo te bekijken dat je het jou enthousiast maakt, maar niet zo veel dat het je verlamt. De truc is om grote dingen op te splitsen in haalbare brokjes.

Wil je het probleem van uitstelgedrag “oplossen”, laat je dan aantrekken door plezier in plaats van je te laten duwen door een to-do lijst. Werk aan een ambitieus project waar je echt plezier in hebt, dan laat je de juiste dingen ongedaan.

Als life coach en gecertificeerd perfectionismecoach help ik jou om op een plezante manier een beter leven te bereiken waarin je de juiste dingen doet.

Want het leven is te kort om niét te gaan voor het leven dat je wil en dat je verdient!

Inzichten en tips deel ik graag met jou in een wekelijkse mail. Schrijf je daarom nu in via deze link:

Lees verder:
7 makkelijke tips om gelukkig te zijn
Perfectionisme maakt je minder perfect dan je bent
Kies voor jouw geluk in je loopbaan

P.S. Mocht je tot hier hebben gelezen en dit een waardevol artikel vinden, deel het dan nu via de Facebook, LinkedIn of Pinterest-knop omdat je er zo jouw vrienden mee inspireert.