Hoe vaak ben je al overvallen door een emotie waarvan je dacht: “Waar komt dit nu vandaan?”

Het kan frustrerend zijn als gevoelens je lijken te overmeesteren, maar wat als je deze kracht kunt begrijpen en zelfs benutten?

Emotionele intelligentie of EQ is meer dan een modewoord—het is een sleutel om jezelf en anderen beter te begrijpen.

Vandaag ontdek je hoe je gevoelens kunt ontrafelen en ze kunt inzetten om een voller, betekenisvoller leven te leiden:

Wat emoties je écht vertellen

Wat is een emotie eigenlijk?

Veel mensen zien emoties simpelweg als gevoelens, maar ze zijn zoveel meer. Emoties zijn complexe constructies die ontstaan uit een samenspel van je hersenen, je ervaringen en je omgeving. Zoals professor Lisa Feldman Barrett in haar baanbrekende boek How Emotions Are Made beschrijft, zijn emoties geen universele, harde waarheden. Ze zijn concepten die we leren en die cultureel gekleurd zijn.

Denk bijvoorbeeld aan de Tahitianen, die geen woord hebben voor “verdriet” zoals wij dat kennen. Voor hen voelt wat wij verdriet noemen eerder als een mix van vermoeidheid en ongemak, die ze “pe’ape’a” noemen.

Of neem het Noorse woord “forelsket”, dat specifiek de euforische staat van verliefd worden beschrijft.

Dit bewijst dat emoties geen vaststaande kleuren zijn, maar eerder een palet dat door cultuur en taal wordt ingevuld.

Hoe emoties worden gecreëerd door je brein

Heb je ooit een knoop in je maag gevoeld en je afgevraagd wat dat betekent?

Volgens Barrett voorspelt je brein razendsnel wat deze sensatie betekent, op basis van eerdere ervaringen en context. Misschien ben je boos, nerveus of opgewonden. Deze voorspelling wordt in een fractie van een seconde vertaald naar een emotie.

Dit betekent dat je emoties actief kunt beïnvloeden door hoe je ze interpreteert.

Stel dat je een gemiste deadline voelt drukken. Hoe kun je dit gevoel omzetten in gerichte actie? Als je deze emotie simpelweg als “stress” bestempelt, blijf je misschien hangen in frustratie.

Maar als je specifieker wordt – bijvoorbeeld “ik voel me teleurgesteld omdat ik mijn planning niet goed heb ingeschat” – kun je gerichter acties ondernemen. Hier begint emotionele intelligentie.

Je gevoelens verfijnen met emotionele granulariteit

Vergelijk emoties met kleuren. Hoe specifieker je emoties kunt benoemen, hoe beter je ze begrijpt en reguleert.

Dit vermogen om nuances in emoties te zien, noemen we emotionele granulariteit. Het maakt een groot verschil of je je simpelweg “blij” voelt, of dat je je “opgetogen,” “trots” of “ontspannen” voelt.

Hoe je emotionele granulariteit ontwikkelt

• Houd een emotiedagboek bij: Noteer dagelijks hoe je je voelt en wees zo specifiek mogelijk. Niet alleen “blij,” maar bijvoorbeeld “trots” of “vervuld.”
• Breid je emotionele woordenschat uit: Zoek naar woorden die emoties beschrijven in andere talen of gebruik een woordenboek om nuances te ontdekken.
• Reflecteer op je ervaringen: Vraag jezelf af: “Waarom voelde ik me zo?” en “Wat kan ik hiervan leren?”

Onderzoek toont aan dat mensen met een hoge emotionele granulariteit beter om kunnen gaan met stress en minder snel hun toevlucht nemen tot ongezonde gewoonten, zoals excessief alcoholgebruik.

De kracht van woorden: emotionele intelligentie begint bij taal

Woorden geven structuur aan ons emotionele landschap, omdat ze ons helpen gevoelens te categoriseren en begrijpen. Stel dat je gestrest bent, maar dat gevoel niet verder kunt specificeren. Misschien ervaar je eigenlijk “overweldiging” of “ongeduld.” Het verschil is subtiel, maar belangrijk: hoe beter je een emotie kunt benoemen, hoe beter je erop kunt reageren.

Praktische stappen om je emotionele woordenschat te vergroten

• Ontdek synoniemen: Zoek naar alternatieven voor emoties die je vaak voelt. Bijvoorbeeld: in plaats van “boos,” kun je “geïrriteerd” of “teleurgesteld” gebruiken.
• Gebruik metaforen: Beelden helpen emoties beter te begrijpen. Beschrijf bijvoorbeeld frustratie als een storm die opkomt.
• Creëer je eigen woorden: Heb je ooit een emotie ervaren die je niet kunt benoemen? Geef het een naam! Dat zondagavondgevoel, dat ongemak van “morgen weer werken”, zou je “maandagschaduw” of zondagblues kunnen noemen. De teleurstelling na een slechte Netflix-keuze? Dat noem ik “binge-blues”.

Waarom emoties gedeeld moeten worden

Emoties krijgen betekenis door sociale interactie. Net zoals geld waarde heeft omdat we dat samen hebben afgesproken, geldt hetzelfde voor emoties. Bespreek unieke gevoelens met anderen. Wie weet herkennen zij zich erin, wat kan leiden tot diepere verbindingen.

Concrete manieren om emotionele intelligentie te versterken

• Gebruik kunst of muziek: Schilder een gevoel, schrijf een gedicht over je emoties, of zoek muziek die precies je stemming weerspiegelt.
• Observeer je lichaam: Let op fysieke signalen zoals spanning en gebruik deze inzichten om je emoties te benoemen.
• Luister actief naar anderen: Vraag hoe iemand zich voelt en let op de nuances in hun woorden. Dit versterkt je begrip en je relaties.
• Experimenteer met mindfulness: Regelmatig mediteren helpt je om subtiele emoties te herkennen en te accepteren.
• Oefen empathie: Probeer je bewust in te leven in de gevoelens van een ander. Dit verbreedt je perspectief en versterkt verbindingen.

Emoties als jouw krachtbron

Emoties zijn geen lastige obstakels; ze zijn signalen die je iets waardevols willen vertellen.

Door je emotionele intelligentie te ontwikkelen, kun je niet alleen je eigen leven verbeteren, maar ook betekenisvolle relaties opbouwen en krachtige keuzes maken.

Dus, wat voel je op dit moment? Geef het een naam, onderzoek het, en gebruik het als brandstof voor groei. Je emoties zijn instrumenten om je leven vorm te geven. Gebruik ze bewust voor groei.

Als loopbaancoach, perfectionismecoach en personal breintrainer help ik mijn cliënten om emotionele intelligentie en zelfvertrouwen te ontwikkelen en via kleine stappen naar een groots en gelukkig leven te gaan, waarbij je loslaat wat je wil loslaten.

Met de nieuwste mentale technieken creëren we de gewoontes die jij wil en leer je goede beslissingen te nemen en los te breken van een belemmerend verleden.

Dus neem contact op wanneer je meer wil weten over hoe ik je kan helpen je problemen op te lossen en je doelen te bereiken.

Meer inzichten en tips deel ik graag met jou in een wekelijkse mail. Dus wanneer je je realiseert dat je meer uit het leven wil halen, meld je dan nu aan in via deze link omdat je dan elke week een tip krijgt toegestuurd:

Ja, stuur me wekelijks tips

Lees verder:
Onbeperkte relaxatietherapie bij je thuis
Perfectionisme maakt je net minder perfect
Gun jij jezelf een loopbaancoach?

P.S. Wanneer je dit artikel waardevol vindt, klik dan nu op een van de knoppen hieronder omdat je zo ook anderen inspireert met deze tips en inzichten. Of stuur het door naar één iemand die deze inzichten kan gebruiken. Want zo draag je bij aan een betere wereld. Dankjewel!