Ons leven zit vol met beslissingen nemen en met keuzes maken. Van kleine zoals welke schoenen we vandaag aandoen, tot grote zoals of we kinderen willen.

Soms maken we deze keuzes gemakkelijk en weten we snel wat we willen, soms zijn die keuzes moeilijk en twijfelen we lang of komen we er niet toe een keuze te maken.

Stel je voor dat je op vakantie wilt. En het lijkt je interessant om een huis te huren aan de oceaan om wat te wandelen, lekker te eten, en wat plaatsen te bezoeken. Maar welk vakantiehuis kies je? Hoeveel budget voorzie je? En ga je naar Frankrijk, Portugal of nog ergens anders? Wanneer dit soort vragen zich voordoen, ontstaan er twee soorten mensen.

De eerste categorie gaat voor de allerbeste vakantiewoning. Wanneer je tot deze categorie behoort, voel je dat er ergens een woning staat die al jouw verwachtingen overtreft. Op de perfecte locatie, tegen de perfecte prijs, met het perfecte zwembad. Het kost je dagen zoeken. Je bekijkt alle mogelijke vakantiewoningen op elke mogelijke website. Je piekert er vaak over maar geeft niet op. Je weet dat die vakantiewoning bestaat en dat jij die zal vinden. En het lukt nog vaak ook!

Herkenbaar? Dan noemt de Amerikaanse onderzoeker Barry Schwarz (auteur van The Paradox of Choice) jou een ‘maximizer‘, ofwel iemand die kieskeurig op zoek gaat naar het allerbeste. Een maximizer gaat voor perfectie: de beste keuze maken na het afwegen van alle opties. Daardoor maken maximizers vaak ook de beste keuzes. Ze overzien alle opties, kennen alle voor- en nadelen en weten precies waar ze ja tegen zeggen.

Maar die ‘beste keuze’ van de maximizers vraagt opoffering. Het kost tijd, energie en levert veel twijfel en frustratie op. Maximizers ervaren meer stress en zijn achteraf vaak minder gelukkig met hun keuze, omdat ze precies weten wat ze op een andere plek hadden kunnen krijgen. Sterker nog: vaak kiest een maximizer dan maar niet. Het aantal opties is zó groot, dat het je verlamt. Liever geen vakantiewoning dan de verkeerde vakantiewoning.

Of zit je in de andere categorie, die Barry Schwarz de ‘satisficers‘ noemt? Waar maximizers soms een uur door de stad kunnen dwalen op zoek naar het beste terras, zit jij als satisficer al na een paar minuten te genieten van jouw koffie.

Satisficers hebben vooraf ongeveer helder waar hun keuze aan moet voldoen – en van zodra ze een optie hebben gevonden die daaraan voldoet (een vakantiewoning aan zee, een terras in de zon) is het goed. De satisficer kan prima met het idee leven dat er ergens anders een mooier vakantiehuis staat of een toffer terras is. Satisficers blijken meer ontspannen te zijn, meer geluk te ervaren én achteraf meer te kunnen genieten van hun keuze. Als satisficer ga je dus voor ‘goed genoeg’. Dat betekent niet dat je voor een lagere standaard gaat, maar je behoedt jezelf voor het trachten te maximaliseren van elk resultaat.

De ironie is dat ‘maximisen’ niet tot het optimale resultaat leidt: te veel aandacht voor het maximaliseren van jouw keuzes kan uiteindelijk ten koste gaan van jouw tijd, gezondheid en geluk.

De perfecte job?
Nog een voorbeeld waarbij dit speelt is het zoeken van een job en hoe gelukkig je bent met jouw keuze ervan. Sheena Iyengar, Rachael E. Wells en Barry Schwartz onderzochten bij pas afgestudeerden hoe gelukkig ze waren met hun eerste job en of ze bij het kiezen daarvan een maximizer of satisficer waren.

Over het geheel genomen waren de maximizers minder tevreden, ongelukkiger, en meer gestresseerd – ondanks het feit dat ze gemiddeld 7.430 dollar per jaar meer verdienden dan de satisficers. Ze hadden ijverig gezocht naar de allerbeste optie, rekening houdend met veel meer factoren zoals sociale normen en de input van familie en collega’s. De meeste van hen waren niet alleen op zoek naar de beste optie, maar ook naar de beste manier om hun situatie te verbeteren. Zelfs na het krijgen van hun job bleven de maximizers zich fixeren op nog andere alternatieven dan de weg die ze hadden gekozen en wensten ze dat ze nog meer opties hadden gecheckt.

Die ontevredenheid is volgens onderzoeker Iyengar een gevolg van het feit dat ze zich zo hard vastklampen aan hun doel om het allerbeste te vinden. Ze legt uit: “Mensen die eigenlijk al vergeten waren wat ze in september wilden, geloofden dat de job die ze kregen, de job was die ze altijd al hadden gewild. Zij waren de gelukkigen. De implicatie is dat geluk niet voortkomt uit het krijgen van wat je wilt, maar uit het willen van wat je krijgt.”

Het probleem is dat we niet erg goed zijn in het voorspellen van wat ons gelukkig zal maken in de toekomst. Dus het vasthouden aan jouw idee van perfecte, lang gekoesterde doelen kan een averechtse uitwerking hebben.

‘Satisficing’ maakt het mogelijk om prioriteiten te stellen
Als je het zo druk hebt met het maximaliseren van je leven, is het gemakkelijk om uit het oog te verliezen wat er werkelijk belangrijk is. Zoals onderzoekster Brené Brown ontdekte bij het bestuderen van de risico’s van perfectionisme: “Gezond streven gaat over het streven naar interne doelen… Perfectionisme gaat over wat mensen zullen denken”. Dat onderscheid tussen intern en extern streven staat centraal.”

Bedenk hoe de maximizers in Iyengar’s studie, die objectief gezien betere resultaten behaalden in termen van loon, toch minder tevreden bleken te zijn. En toen de psychologen van de Universiteit van Rochester het traject van 147 afgestudeerden volgden, ontdekten ze dat mensen die innerlijke, intrinsieke aspiraties hadden, zoals engagement in de gemeenschap, persoonlijke groei en dichte relaties, uiteindelijk gelukkiger waren dan mensen met extrinsieke aspiraties zoals het najagen van geld, roem en imago.

Dus als je de neiging hebt om te maximizen, streef dan naar doelen en motivaties die van binnenuit komen. Neem een satisficing attitude aan en probeer ‘goed’ ook ‘goed genoeg’ te vinden.

Je kan de twee zelfs combineren. Bepaal je voorwaarden zoals een maximizer dat zou doen, dus ambitieus en met een hoge standaard. En zeg daarna ‘ja’ als een satisficer: bij de eerste optie die eraan voldoet. Zo maak je niet alleen de beste keuzes, maar ben je er nog blij mee ook.

Voor meer rust in je hoofd en meer levensgeluk: streef niet altijd naar het allerbeste, maar houd op met zoeken zodra je iets tegenkomt dat prima voldoet. Dat geldt ook voor prestaties: probeer eens te stoppen met schoonmaken, werken en organiseren van zodra je een aanvaardbaar niveau hebt bereikt.

Wanneer kan jij (wél al) satisficen?
Op welke gebieden lukt het jou al wel om eerder tevreden te zijn? Bij het schoonmaken van het aanrecht bijvoorbeeld; het inpakken van jouw vakantievalies; minder belangrijke werktaken?

Als gecertificeerd perfectionismecoach help ik jou om jezelf te bevrijden van perfectionisme, om met meer vertrouwen in het leven te staan, op te komen voor wat jij zelf wil, te genieten van alle mooie dingen die je doet en meer innerlijke rust te vinden. Want het leven is te kort om niét te gaan voor het leven dat je wil en dat je verdient! Neem gerust eens contact op voor meer info over (perfectionisme)coaching.

Inzichten en tips deel ik graag met jou in een wekelijkse mail. Schrijf je daarom nu in via deze link:

Lees verder:
Perfectionisme maakt je minder perfect dan je bent
Hoe perfectionisme nefast is voor jouw geluk
Last van perfectionisme in je job? Vermijd een burnout.

P.S. Deel nu gewoon deze info met jouw kennissen door op de Facebook, LinkedIn, Pinterest of Twitter-knop te klikken.