Je ligt ’s nachts wakker. Je hersenen draaien als een oude wasmachine die blijft steken in het spoelprogramma. Telkens dezelfde gedachte, telkens hetzelfde gevoel. En hoe langer je ligt te malen, hoe waziger de keuzes worden.

Dat is wat piekeren doet: het maakt je blind voor helder denken. En toch… er bestaat een bizar eenvoudig taaltrucje dat je hersenen een zetje geeft richting wijsheid.

En neen, het is niet mediteren op een berg of een cursus van 5.000 euro. Het is iets dat Julius Caesar al toepaste.

Het heet illeism. Een raar woord voor een nog raardere gewoonte: over jezelf praten in de derde persoon. Klinkt kinderachtig, toch? Alsof je Elmo uit Sesame Street nadoet.

Maar wacht even. Wetenschappers ontdekten dat dit kleine taalknopje je hele manier van denken kan kantelen.

Waarom piekeren je klemzet

Onderzoek toont dat rumineren – eindeloos herkauwen van je gedachten – je beslissingen verslechtert en je risico op depressie verhoogt (Nolen-Hoeksema, 2000). Het is alsof je blijft krabben aan een wond: het geneest niet, het wordt erger.

👉 Mini-uitdaging: merk vandaag op wanneer je voor de derde keer dezelfde zin herhaalt in je hoofd. Zet er een punt achter.

Het vreemde maar geniale trucje van illeism

In plaats van “Ik ben boos” fluister je: “Sarah voelt zich boos.” (Vervang Sarah door jouw naam natuurlijk).

Door dat mini-verschil zet je jezelf een stap opzij. Plots zie je de scène alsof je toeschouwer bent, niet de hoofdrolspeler die kopje-onder gaat.

Onderzoeker Igor Grossmann en collega Ethan Kross ontdekten dat mensen meteen wijzer redeneren wanneer ze dit doen: meer bescheiden, meer bereid om andere standpunten te zien, sneller tot een compromis (Grossmann et al., 2020).

👉 Probeer nu: schrijf één zin over iets dat je dwarszit… maar in de derde persoon. Hoe klinkt het?

Van experiment naar blijvende verandering

Lange tijd dachten onderzoekers dat dit slechts een kortdurend effect was. Maar een nieuwe studie met bijna 300 mensen liet zien dat een maand lang een “derde persoon”-dagboek schrijven je blijvend wijzer maakt. Meer perspectief, meer emotionele stabiliteit, minder uitbarstingen.

Hun voorspellingen over emoties bleken ook accurater: ze konden beter inschatten hoe frustratie of vertrouwen zou evolueren in relaties (Grossmann & Kross, 2014).

👉 Tip: hou één week lang een klein dagboek bij in de derde persoon. Begin elke zin met je naam. Evalueer het verschil.

Maar… klinkt dat niet belachelijk?

Ja. Het beeld van Elmo of een politicus die zichzelf voortdurend bij naam noemt, roept eerder spot dan wijsheid op. Maar dat is precies het punt: als je durft door die gêne heen te stappen, krijg je er iets kostbaars voor terug.

Je hersenen krijgen lucht. De mist trekt op. En plots zie je opties die je eerder niet zag.

👉 Reflectieve vraag: hoe zou jij een lastige beslissing omschrijven in de derde persoon? Welke nieuwe uitweg verschijnt?

Van chaos naar helderheid

Wijsheid komt soms niet in grootse gebaren, maar in een kleine wending van taal. Eén woordje verschil, en je hersenen schakelen over van chaos naar helderheid.

Dus stel jezelf vanavond die vreemde vraag: hoe voelt [jouw naam] zich echt vandaag? En ontdek of die simpele zin niet de deur opent naar een slimmer, rustiger jij.

Als loopbaancoach, perfectionismecoach en personal breintrainer help ik mensen zoals jij om hun mindset en zelfvertrouwen te ontwikkelen en via kleine stappen naar een groots en gelukkig leven te gaan.

Met bewezen mentale technieken creëren we de gewoontes die jij wil en leer je goede beslissingen te nemen en los te breken van een belemmerend verleden.

Dus neem contact op wanneer je meer wil weten over hoe ik je kan helpen je problemen op te lossen en je doelen te bereiken.

Meer inzichten en tips deel ik graag met jou in een wekelijkse mail. Dus wanneer je je realiseert dat je meer uit het leven wil halen, meld je dan nu aan in via deze link omdat je dan elke week een tip krijgt toegestuurd:

Ja, stuur me wekelijks tips

Lees verder:
Onbeperkte relaxatietherapie bij je thuis
Perfectionisme maakt je net minder perfect
Gun jij jezelf een loopbaancoach

P.S. Wanneer je dit artikel waardevol vindt, klik dan nu op een van de knoppen hieronder omdat je zo ook anderen inspireert met deze tips en inzichten. Of stuur het door naar één iemand die deze inzichten kan gebruiken. Want zo draag je bij aan een betere wereld. Dankjewel!

Referenties

• Grossmann, I., Dorfman, A., Oakes, H., Santos, H. C., Vohs, K. D., & Scholer, A. A. (2021). Training for wisdom: The distanced self-reflection diary method. Psychological Science, 32(3), 381-394.
• Grossmann, I., & Kross, E. (2014). Exploring Solomon’s paradox: Self-distancing eliminates the self-other asymmetry in wise reasoning about close relationships in younger and older adults. Psychological Science, 25(8), 1571-1580.
• Nolen-Hoeksema, S. (2000). The role of rumination in depressive disorders and mixed anxiety/depressive symptoms. Journal of Abnormal Psychology, 109(3), 504-511.